Toename spanningen binnen de Omgevingsraad Schiphol

Schiphol komt afspraak niet na om aantal nachtvluchten te verminderen.  Teveel onterechte uitspraken richting ongebreidelde groei Schiphol.

ClusterVertegenwoordigersOverleg (CVO)
Omgevingsraad Schiphol (ORS)

VERSLAG ORS-BEWONERSVERTEGENWOORDIGING 4E KWARTAAL 2015
Schiphol komt de afspraak niet na om het aantal nachtvluchten verminderen. Het argument dat men al genoeg doet aan hinderbeperking deugt niet. Nu Schiphol in gebreke is en de reductie niet vrijwillig plaatsvindt, moet die wettelijk worden afgedwongen.

Niet morrelen aan het akkoord en geen uitvluchten
De afgelopen maanden zijn de spanningen binnen de Omgevingsraad Schiphol (ORS) toegenomen omdat onze partners (luchtvaartsector en bestuurders) doorgingen met het morrelen aan het Aldersakkoord. De bewoners hebben voor deelname aan de ORS moeten tekenen dat zij dat akkoord respecteren. Zij verwachten dat de andere delegaties zich ook aan de afspraken houden.
Bij diverse onderwerpen die aan de orde kwamen (hinderbeperking, selectiviteit, woningbouw) bleek die wil er bij de andere partijen niet altijd in voldoende mate te zijn. De bewoners hebben laten weten dat zij staan op het naleven van de afspraken. Daartoe hebben zij medio vorig jaar een aantal uitgangspunten geformuleerd. Op basis daarvan is voorzitter Alders bezig met het opstellen een samenhangend pakket waarmee hij begin 2016 hoopt de patstelling over de verschillende onderwerpen te doorbreken.

Bewonersvisie
Sinds vorige zomer is er binnen de vijf baanclusters en het overkoepelende overleg van de
clustervertegenwoordigers gediscussieerd over een bewonersvisie. Naar aanleiding van de ingekomen reacties heeft het ClusterVertegenwoordigersOverleg geconcludeerd dat de tijd nog niet rijp is om met een afgeronde visie naar buiten te treden. Bovendien is dat ook niet per se noodzakelijk. De gevoerde gedachtenwisseling geeft namelijk voldoende basis voor een gemeenschappelijke stellingname op de verschillende onderdelen in het ORS-overleg.

Selectieve ontwikkeling
De luchtvaartsector laat in de media te pas en te onpas weten dat het selectieve groeibeleid knelt. Maar dat is juist de bedoeling van het Aldersakkoord, dat de belangen van economie en van leefbaarheid wil combineren. Het geeft daarom geen pas dat de sectorpartijen eenzijdig de vruchten willen plukken en zelfs zover gaan het nut van overleg ter discussie te stellen. Dat schaadt het vertrouwen en heeft als groot gevaar dat de bewoners zich genoodzaakt zouden kunnen zien om over te gaan tot actie.
Gelukkig zijn er ook enkele lichtpuntjes. De overheveling van niet-netwerkgebonden verkeer van Schiphol naar Eindhoven en Lelystad ligt namelijk op schema. Dat maakt een tweede Kaagbaan overbodig, de zesde baan van Schiphol heet Lelybaan.

Adviesaanvrage ruimte
Waar de luchtvaartsector het liefst ongebreideld wil vliegen, willen de bestuurders het liefst ongebreideld bouwen. Omdat dit niet met elkaar te rijmen valt, is het Aldersakkoord bedacht en de ORS ingesteld. Die moet de luchtzijdige en de landzijdige ontwikkeling met elkaar in evenwicht zien te brengen. Hoe dat zou kunnen, daarover heeft de staatssecretaris het advies gevraagd van de ORS.
De problematiek bij wonen of vliegen is bekend. In juni 2014 heeft de Alderstafel een meerderheidsadvies uitgebracht over transformatie (beperkt bouwen binnen de contouren). In het advies van januari 2015 is gewezen op de knelpunten bij de lokale verantwoordelijkheid (gemeenten willen hun eigen gang gaan). Over de behandeling van de algemene adviesaanvrage lopen de meningen binnen de ORS uiteen. De spanning die bestaat tussen de luchtzijdige en de landzijdige ontwikkelingen onderstreept de noodzaak van een kader voor
zoekgebieden waar woningbouw mogelijk is zonder nieuwe gehinderden.
De bewonersdelegatie heeft er bezwaar tegen dat de bestuurders bij herhaling wel hun eigen standpunt naar buiten brengen, maar de discussie in de ORS uit de weg gaan. Voorzitter Alders sondeert de partijen en komt begin 2016 met een voorstel voor behandeling van deze heikele kwestie.

Andere vertrekroutes Kaagbaan
De Kaagbaan heeft de twijfelachtige eer om “preferente baan” te zijn. Daardoor krijgt dit gebied een substantieel deel van het vliegverkeer van en naar Schiphol over zich heen: eenderde van het totaal aantal vluchten en de helft van de nachtvluchten.
Daarom hebben de bewoners bij het begin van de ORS voorstellen gedaan voor hinderbeperking door aanpassing van vertrekroutes. Helaas heeft het onderzoek uitgewezen dat er diverse bezwaren aan kleven: per saldo is er geen sprake van hindervermindering, maar van hinderverplaatsing, of het belemmert de bedrijfsvoering onevenredig. Een en ander heeft geleid tot een negatief advies aan het Regioforum, waarbij de bewonersvertegenwoordigers zich node hebben neergelegd. Mogelijk biedt het microklimaat Leimuiden nog enig soelaas in dat gebied. Alle hoop is nu gevestigd op de overeengekomen vermindering van nachtvluchten.

Aanpassing vaste naderingsroutes
Op voorstel van de bewoners is ook nog eens gekeken naar het aanpassen van vaste naderingsroutes aan de zuidkant van Schiphol met het oog op hinderbeperking. Dat plan houdt in dat bij de eindnadering wordt afgeweken van het vaste vliegpad. Met name het buitengebied van de Aalsmeerbaan zou daarvan kunnen profiteren. Uit een beoordeling is echter gebleken dat dit bezwaren oplevert voor de veiligheid en de afhandelingscapaciteit, terwijl op vaste deel van de route de hinder weer toeneemt. Besloten is om dit voorstel nu niet in te voeren, maar nader te onderzoeken in het kader van de voorgenomen middellange
termijnontwikkeling van vaste naderingsroutes in de hele Schipholregio.

Vermindering nachtvluchten
Met het Aldersakkoord van 2008 is het preferent baangebruik ingevoerd. Dat houdt in dat indien mogelijk 2 van de 5 banen bij voorrang worden ingezet. Volgens de preferentietabel zijn dat de Kaagbaan en de Polderbaan. Deze twee banen krijgen daarmee jaarlijks elk eenderde van het totaal aantal vluchten en nagenoeg alle nachtvluchten te verwerken. Als compensatie is als een onlosmakelijk onderdeel van het Aldersakkoord afgesproken dat de landingen zoveel mogelijk worden uitgevoerd als stille glijvluchten. Deze zogeheten CDAs (Continuous Descent Approach) dienen vooral ter ontlasting van het buitengebied.
In 2011 bleek dat dit behalve ’s nachts niet uitvoerbaar was gedurende de rest van de dag zonder schade toe te brengen aan de netwerkoperatie van Schiphol. Na intensief overleg hebben de bewoners zich met grote tegenzin neergelegd bij een alternatieve maatregel: vermindering van het aantal nachtvluchten van 32.000 naar 29.000 jaarlijks.
Bij de vaststelling van de Gebruiksprognose Schiphol 2016 is echter gebleken dat dit aantal niet wordt gehaald. De verklaring die de luchtvaartsector daarvoor geeft (er is al voldoende hinderbeperking bereikt) wordt door alle andere partijen ongeloofwaardig gevonden. De aannames en de rekenmethodiek kloppen niet, en de gepresenteerde milieuwinst door nep-CDAs bestond al vóór het Aldersakkoord werd gesloten.
De bewoners eisen dan ook inzicht in de redenen waarom de vermindering niet plaatsvindt. Zij vermoeden dat veel nachtslots worden uitgegeven aan vakantievluchten wat ten koste gaat van de ruimte voor netwerkvluchten. Zij eisen vastlegging van het plafond van 29.000 nachtvluchten in de wet. Mocht dat onverhoopt niet gebeuren, dan heeft dat grote gevolgen voor de opstelling van de bewonersdelegatie.

Rapport Zuidoosthoek
Terwijl de primaire banen op grond van dat kenmerk het grootste deel van het vliegverkeer blijven verwerken zo lang hun capaciteit dat toelaat, zullen de secundaire banen een aanzienlijk deel van toename van het huidige aantal tot het plafond van 500.000 vliegbewegingen voor hun rekening moeten nemen.
Daarom is er naarstig gezocht naar hinderbeperkende maatregelen in het gebied van de Aalsmeerbaan. De bewoners hadden hoge verwachtingen en betreuren daarom dat de werkgroep Zuidoosthoek na lange studie niets positiefs heeft opgeleverd. Het verleggen van een Way-point is het enige wat er is uitgekomen, dit wordt onderzocht, hiervoor wordt een project gestart.
Ook voor deze baan geldt dus dat de omwonenden het vooral moeten hebben van het selectiviteitsbeleid waarmee de groei van de luchtvaart kan worden getemperd op zodanig wijze dat het milieu wordt gespaard zonder onevenredige schade aan de economie toe te brengen.
Op verzoek van bestuurders en bewoners zal de ORS-voorzitter in een vergadering van de betrokken gemeenteraden uitleg geven over de inhoudelijke beoordeling van de onderzochte alternatieven en de gevolgde procedure.

Nieuwe Normen en Handhavings Stelsel (NNHS)
De Nota van Antwoord in het kader van de Milieu Effect Rapportage geeft een reactie op het advies van de MER-commissie en de ingekomen zienswijzen. Die laatste worden in meerderheid afgewezen waar het de kwestie van alternatieve scenario’s betreft. De adviezen van de MER-commissie worden nagenoeg alle overgenomen.
De bewonersdelegatie wacht de antwoorden af op de specifieke vragen over de berekening van de effecten van NADP2. Wat de 50-50 regel betreft leven er vragen en twijfels over de interpretatie en uitvoering daarvan. Daarom wensen de bewoners dat er direct een begin wordt gemaakt met de verdere uitwerking, zodat een en ander absoluut duidelijk is ruim voordat deze regel ingaat en het plafond van 500.000 vliegbewegingen vervangt. Het MER wordt begin 2016 verwacht. Wettelijke invoering van het NNHS is voorzien per november 2016 (met ingang van het gebruiksjaar 2017).

Convenant Leefbaarheid/Stichting Leefomgeving
Onderdeel van het Aldersakkoord is compensatie bieden in de meest gehinderde gebieden waar andere hinderbeperkende maatregelen niet helpen. Daarvoor is een bedrag van 30 miljoen beschikbaar waarvan de toekenning is opgedragen aan een onafhankelijke stichting. De bewoners willen daarbij betrokken zijn zonder verantwoordelijkheid te dragen voor de feitelijke uitvoering.
Omdat dit de afgelopen jaren niet naar tevredenheid is gebeurd, eisen de bewoners een andere opzet voor de tweede tranche. Zij hebben met het oog op de “governance” voorstellen gedaan voor een serieuze en zorgvuldige inbreng.

Regioforum en College van Advies
Ook tijdens deze verslagperiode namen de bewonersvertegenwoordigers deel aan vele werkgroepen en bijeenkomsten. Voor meer informatie over de vergaderingen van het Regioforum en het College van Advies zie de website van de Omgevingsraad Schiphol.
CVO-MP/